MOLLA KERİM’İN ŞEHADETİ

Hacıtalip İstasyonunun milli güçlerimizce işgali, Bağlar Savaşının kazanılarak tahkim edilmiş düşman mevzilerinin ele geçirilmesi, Mersin-Tarsus-Adana arasındaki ulaşımı tamamen kesmesi, Mersin ve Tarsus da bulunan düşman kuvvetleri kuşatılmış bir duruma düşmüş bulunuyordu. Düşman hem kuşatmayı kaldırmak hem de demiryolu ve şose ulaşımını sağlamak üzere Albay GRASİ komutasında büyük bir kuvvet topladı. Yarbay LORAN kuvvetlerinin de katılmasıyla meydana gelen 4 Tabur Piyade, 6 Süvari Bölüğü, 1 batarya 7,5’luk, 2 batarya 6,5’luk Top, Zırhlı Otomobil, 1 Ambulans olmak üzere 150 arabalı bir konvoy oluşturarak 27 Temmuz 1920 sabahı Adana’dan çıkış yaptı.

Kurttepe ve dolaylarını topa tutarak ilerlediler. Sol cenah mıntıka Komutanı Sinan Tekelioğlu bu çıkışı Adana’yı boşaltma operasyonu olarak değerlendirdi. Emrindeki Kurttepe, Kahyaoğlu ve Yolgeçen Gruplarına bu yolda emirler vermişti. Bu müfrezeler Adana-Tarsus Şosesinin kuzeyinden düşmanı yan ateşleriyle taciz etmeye çalıştılarsa da ilerlemelerini engelleyemediler. Bu çarpışmalar sırasında Teğmen DUCRETE ölmüştür. Buna rağmen büyük bir dirençle karşılaşmayan düşman Dikili, Zeytinli ve Arıklı’yı süratle geçerek Yenice’ye girdi ve geceyi burada geçirdi.

Düşmanın çıkış hareketi Pozantı’daki 41. Tümen Komutanlığına bildirilmişti. Tümen komutanı Sağ cenah mıntıka komutanlığına Tarsus Grubundan kuvvetli bir müfrezeyi sol cenah bölgesine geçirerek düşmanın ilerlemesini engellemeyi emrettiğinden Tarsus Grubunun en güçlü müfrezesi olan 370 mevcutlu Milis Molla KERİM Komutasındaki Çeliktaş Müfrezesi Tarsus ırmağını geceden kayıkla geçerek Yenice’ye doğru ilerledi. Sol cenaha getirilen kudretli Dağ Topu zamanında mevzilenerek himayeyi yapamadı. Kamberhöyüğü Deresine kadar ilerleyerek burada mevzilenen Çeliktaş Müfrezesi yanlarından yardım alamadığı, Tarsus Grubunun da uzak bulunması, Tarsus Irmağından geçişin uzun zaman alması nedeniyle, bölgenin gerisinden de yardım görememiş, çok cesurane direnmeden ve çarpışmadan sonra düşman zırhlı otomobilleri tarafından çevrilerek esir edilmiştir. Esir alınanlardan 36’sı bir, 24’ü bir olmak üzere 60 kişi kolları bağlanmak suretiyle makinalı tüfekle insanlık dışı kararla orada şehit edilmişlerdir…

Konvoy Baç Köprüsüne geldiğinde düşman harekâtı Tarsus Grubu topçu gözetleme yerinden izlenmekte olduğundan sahra topunu ateşlemişler, ilk mermi yaralı taşımakta olan araca isabet etiği sırada düşman bir şaşkınlık geçirmiş, bu sırada 170 kadar esir mücahidimiz ırmağa atlayarak, ya da tarlalara kaçmak suretiyle kurtulmuşlardır. Milis Komutan Molla KERİM ise kaçamamış, Ermeni ve Fransız’lar tarafından tanınmış Ermeni DİRAN tarafından makinalı tüfek ateşiyle şehit edilmiştir. İnsanlık dışı ve savaş kurallarına uymayan bu olaydan sonra Fransızlar karanlıktan faydalanarak Tarsus’a girmişlerdir. Düşman birlikler Tarsus’ta 2 gün kaldıktan sonra 30 Temmuz 1920 günü Mersin istikametine harekete geçmiş, Hacıtalip Evci Köyü arasında Üsteğmen Mithat TOROĞLU komutasındaki Bozkurt, Üsteğmen Galip TEKİN komutasındaki Gökbayrak ( jandarma ) Müfrezelerinin yan ateşine maruz kalmış, 2 saat devam eden savaştan sonra hayli kayıp vererek Küçük Ziyaret ve Gudubes’deki birliklerine kadar ilerleyebilmiş, burada duraklayarak geceleyin Mersin’e girebilmiştir.

Fransızlar Mersin’de 7 gün kalıp, deniz yoluyla ikmalini yaptıktan sonra 7 Ağustos 1920 günü tekrar Tarsus yönüne harekete geçmiştir. Evci Köyü istikametine geldikleri zaman yine Bozkurt ve Gökbayrak Müfrezelerinin baskınına uğramış, düşman çok zor bir duruma düşmüştür. Bu baskından sonra düşman şoseden ayrılarak Ali Sabah Çiftliği, Cincioğlu üzerinden Tarsus’a girmişlerdir. Bu arada 7 Manda arabası yüklü erzak ve malzeme milli güçlerce ele geçirilmiştir.

Fransızlar geceyi Tarsus’ta geçirdikten sonra, 8 Ağustos 1920 günü Adana istikametine yürüyüşe devam etmiş, şoseyi takip etmeyerek Ballıca, Badras, Firengülüs yönüne ilerlerken; Kavaklıhan, Zafer, Kahyaoğlu Grupları tarafından yan ateşi açılmak suretiyle düşmanın hareketi engellenmiş, ancak düşman Adana’ya ulaşmıştır. ( 1 )

Çeliktaş Müfrezesi Komutanı MİLİS Komutan Molla KERİM ve Çeliktaş Müfrezesi’nin Fransızlar tarafından ESİR alınması, birçok Çetenin ve Molla Kerim’in şehit edilmesine sebep oldu. Molla KERİM ve Çeliktaş Müfrezesi’nin Fransızlar’ı Tarsus tarafına geçirmemek için cesaretle direnmesine, karşı tarafa kayıplar verdirmesine rağmen, Molla KERİM’in askeri eğitim almamış olması, çok cesur olup kendine güvenmesi, Sağ Cenah Mıntıka Komutanı Sinan Tekelioğlu’nun vaat ettiği Adana tarafından yardımı gönderememesi, Kuvay-ı Milliye Topu’nun zamanında cepheye götürülememesi, çok geç savaşa dâhil olması gibi sebeplerle; maalesef kötü sonuçlarla karşılaşılmıştır.

       Kamberhüyüğü Savaşı’nın 101. Yılında; Molla KERİM ve Şehit Olan Çetelerini;

Saygı, Minnet ve Rahmetle Anıyoruz. Ruhları Şad Olsun.

Osman HOMURLU

Emekli Cumhuriyet Savcısı

TARSADER Başkanı

TARİGDER Tarsus Tarihi Yazarı ve Koordinatörü

NOT: Yazı içinde geçen tarihi bilgi: ( 1 ) Kurtuluş Savaşında İçel – Sahife: 234