KUVAY-I MİLLİYE’YE SELAM OLSUN!

       BAĞLAR ZAFERİ’NİN 101. YILI KUTLU OLSUN!

28 Mayıs 1920’de Fransızlarla imzalanan ateşkes antlaşmasına göre; Fransız Kuvvetlerinin 20 Haziran 1920 tarihine kadar tren hattının güneyine çekilmesi gerekmesine rağmen, Fransızlar Bağlar Mıntıkasındaki güçlerini antlaşmaya aykırı davranarak çekmedikleri gibi, Tarsus’un iki kilometre kuzey batısındaki Sadık Paşa Bağları diye bilinen Bağlar Mıntıkasını iyice tahkim ederek, 400 kişilik birliğini modern silahlarla donatıp, Kuvvay-ı Milliye’nin kuzeyden Tarsus’a yapacağı taarruzu engellemek için sağlam bir dayanak noktası haline getirmişler, buraya da “Küçük Werdun” adını vermişlerdi.

Çukurova’nın Kurtuluş Savaşı tarihinde “Bağlar Savaşı” diye geçen bu savaş, sağ cenahta yapılan savaşların en önemlisidir.

Tarsus Gurup Komutanı Binbaşı İsmail Ferahim ( Şalvuz ) Hacıtalip Zaferi hakkında bilgi vermek ve Tarsus’a yapılması düşünülen taarruz ile ilgili fikir teatisinde bulunmak üzere Gözne’deki sağ cenah mıntıkası ve 139. Alay Komutanı Yarbay Şemsettin ( Salur )’in yanına gitmişti. Bu sırada Adana Bağlarına kadar sokulan Tekelioğlu Sinan Kuvvetlerinin Adana’ya taarruza geçecekleri bildirilmekteydi. Aynı anda Tarsus tarafındaki Milli Kuvvetlerin de taarruza geçmesinin yerinde bir hareket olacağı düşünüldü. İki komutan Tarsus Bağlarına saldırıya karar verdiler ve hazırlığa başlanmasını emrettiler.

Fotoğraf: Tarsuslu Gurup Komutanı Binbaşı İsmail Ferahim ŞALVUZ     

     15 Temmuz 1920 tarihinde Gurup Komutanlığının emri gereğince Say Köy’de toplanan bölük komutanları ile yapılan görüşmelerden sonra saldırı planlandı ve gece baskını şeklinde uygulanması kararlaştırıldı. Yapılan plana göre; 15 Temmuz 1920 gecesi Yedek Teğmen Genç İzzet ( Adanalı Tevfik Bölgen ) komutasındaki Selçuk Müfrezesi, Yedek Üsteğmen Veli Haşim Çiftçi komutasındaki Tozkoparan Müfrezesi Bağlar tahkimatına cepheden taarruz edecek, Milis Molla Kerim komutasındaki Çeliktaş Müfrezesi düşmanın sağ kanadını, Mustafa Nail komutasındaki Demirbaş Müfrezesi de sol kanadını ateş baskısı altında tutarak taarruzun gelişmesini sağlayacaklardı.

Fotoğraf: ÇELİKTAŞ MÜFREZESİ KOMUTANI Molla KERİM ve ERLERİ

Pirice Köyünde bulunan Yedek Üsteğmen Mithat Toroğlu ( Özkul Efe ) komutasındaki Bozkurt Müfrezesi ile Yedek Üsteğmen Lütfi Oğuzcan ( Nadir Efe ) komutasındaki Tarsus Gençler Müfrezesi Tarsus’un Mersin Şose ağzında bulunan Rasim Bey Fabrikası ve çevresine ateş açarak Tarsus’ta ve Gözlükule’de üslene düşman kuvvetlerinin Bağlardaki düşman kuvvetlerine yardım yapmalarını önleyeceklerdi.

Fotoğraf: BOZKURT MÜFREZESİ Kumandanı Mithat TOROĞLU

Fotoğraf: GENÇLER MÜFREZESİ Kumandanı Lütfi OĞUZCAN

Akdam Köyünden Burhan Köyüne nakledilen Alsancak Müfrezesi de Osman Muzaffer KOÇAŞOĞLU Kumandanı önderliğinde düşmanın Mersin istikametinden yapması muhtemel hareketini engelleyecekti. İstihkâm Teğmeni Cemal Efe komutasındaki Kavaklıhan Müfrezesi de Tarsus’un güneyindeki bahçelere inecek, düşmana taciz ateşi açarak dikkati o yöne çekeceklerdi.

Fotoğraf:Alsancak Müfrezesi Kumandanı Osman Muzaffer KOÇAŞOĞLU

Fotoğraf: KAVAKLIHAN Gurubu Kumandanı Cemal EFE

15 Temmuz 1920 günü 21.00’den sonra Cemal Efe bahçe içlerinden Fransızlara karşı şiddetli taciz ateşi açmış, dikkati o yöne çekmişti. 15 Temmuz 1920 gecesi 21.00 ile 22.00 arasında öncelikle ileri karakol niteliğinde bulunan Kolukırık Bağları tahkimatının düşürülmesi esas tutulduğundan, bu yöne müfrezeler harekete geçtiyseler de, keşiflerin karanlık yüzünden aralarında bir işbirliği sağlanamadığı ve bağlantı kurulamadığından ateş baskını yapılmakla beraber tahkimatın zaptı mümkün olmamış, kuvvetlerimiz geri çekilmek zorunda kalmışlardır.

Bu saldırıda Tozkoparan Müfrezesi Komutanı Veli Haşim Çiftçi elinden yaralandığından müfrezenin komutasını Yedek Üsteğmen Ömer Nazmi Çiftçi üzerine almıştır.

Fotoğraf: TOZKOPAN Müfrezesi Kumandanı Veli Haşim ÇİFTÇİ

16 Temmuz 1920 günü yapılan harekâtta ilk taarruzdaki sebeplerle başarılı olunamamış, Fransızlar mevziilerini iyice tahkim etmiş, Milli Kuvvetler ise dinlenmeye çekilmişti.

       19 Temmuz 1920 gecesi saat 03.30’da topçu ateşimiz boru trampet sesleriyle “Allah Allah” nidaları arasında açılan şiddetli ateş sonucunda Fransız Kuvvetleri bozguna uğratılmış, paniğe kapılan Fransız Kuvvetleri perişan halde Tarsus’a doğru çekilirken “Küçük Werdun” adını verdikleri savunma mevzileri 3 ile 5 saat içinde Milli Kuvvetlerin eline geçmişti. Milli Kuvvetler, mevzilerin kuzey kısmını ele geçirdiklerinde sabah olmuş, o sırada Takbaş Mevkiinde mevzilenen dağ topçumuzun isabetli atışları karşısında ne yapacaklarını şaşırmışlardı. Dağ topçumuz aynı zamanda Gözlükule’de mevzilenen düşman topçusuna da ateş açıyordu. Sabah saatlerinde Sadık Paşa’nın Bağları ile Çiftlik Binasına sızarak burayı işgal ettiler. Buradan açtıkları yan ateşi ile düşmanı ağır kayıplara uğrattılar. Saat 16.00’ya kadar süren şiddetli savaş sonunda Fransızlar Gözlükule ve İstasyon’daki topçularının ateş desteği altında Tarsus’a sığınmak zorunda kaldılar. Milli Kuvvetler de savunma hattını ele geçirdiler.

Fransızların Bağlar Savaşında 200’e yakın kayıp verdiği, bazı ölülerini savaş meydanında bırakarak kaçtıkları tespit edilmiştir. 200’den fazla piyade tüfeği, 7 adet ağır makinalı tüfek, 5 adet otomatik tüfek, bir telemetre, bir dağ topu kaması, bol miktarda eşya ve yiyecek ele geçirildi.

Milli Kuvvetler Demirbaş Müfrezesi Komutanı Teğmen Kozanlı Mustafa Nail şehit olduğundan Müfreze Erleri mevzileri terk etmiş, bir topçu takımı ile bir piyade bölüğü de bu durumdan yararlanarak kaçmış, teslim olmaktan kurtulmuşlardır.

Milli kuvvetler, Toroslar’da ilk Kuvay-ı Milliye örgütlenmesini yapan Kahraman; Demirbaş Müfrezesi Komutanı Kozan’lı Mustafa Nail, Tarsus’un ilk Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Belenkeşlik’li ( Soğucak ) Hacı İshak Ağa, Tozkoparan Müfrezesi takım Komutanı Tarsus’lu Başçavuş Zahit ile birlikte 15 Şehit ve 40 yaralı vermişlerdir. Aslında harekât, Tarsus şehrini Fransız işgalinden kurtarmak amacıyla başlatılmış, ancak Milli Kuvvetler Komutanlığınca Tarsus’un işgali son anda sakıncalı görülerek durdurulmuştur.

Fotoğraf: Tarsus Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Hacı İshak AĞA ve DEMİRBAŞ Müfrezesi Komutanı KOZANLI Mustafa NAİL’in Mezarları (Eshab-ı Keyhf Mezarlığı)

Bağlar Zaferi Fransız İşgal Kuvvetlerini Tarsus’a hapsetmiş, Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanlığını zor durumda bırakmıştır. Bağlar Savaşı, Kuvay-ı Milliye’nin Tarsus çevresinde yaptığı en önemli savaş olup, Çukurova Milli Direnişinin büyük bir zaferidir.

Kuvay-ı Milliye’nin önemli kişilerinden şehitlerimiz Hacı İshak Ağa, Kozanlı Mustafa Nail ve Başçavuş Zahit’in isimleri Tarsus’ta mahallerimize verilerek, adları yaşatılmaktadır.

Bu savaşta kaybettiğimiz Eshab-ı Keyhf Mezarlığında yatan Hacı İshak Ağa, yine yanında yatan Kozanlı Mustafa Nail, defalarca savaşlarda yaralanıp, iyileşerek cephelere yetişen Kahraman Tarsuslu Baş Çavuş Zahit ile diğer Şehit ve Gazilerimizi minnet, saygı ve rahmetle anıyoruz. Ruhları şad olsun.

TARSUS, Bağlar Zaferi’nin 101.Yılı Kutlu Olsun!

Osman HOMURLU

Emekli Cumhuriyet Savcısı

TARSADER Başkanı